چکیده
این مجموعه تحت عنوان تمثیلات قرآن وآثارتربیتی آن می باشد.
تمثیل، توصیف کردن وکسی را مایه ی عبرت دیگران قراردادن می باشد. مثل، جمله ای است مختصر، مشتمل برتشبیه یا مضمون حکیمانه که بواسطه ی روانی لفظ، روشنی معنی ولطافت ترکیب، بین عامّه مشهورشده وآن را بدون تغییریا با تغییرجزئی درمحاورات خود بکاربرند. وازجمله معانی مثل درقرآن : 1- حکایت 2- عبرت پذیری 3- الگوونمونه و … می باشد. ومثل های موجود درقرآن برای فراهم کردن بستری است تا زمینه تدبروتفکرودرنهایت هدایت حاصل شود وازآنجا که هدف ازخلقت، عبودیت خالق است باید مفهوم دقیق آیات را درقالبهای بلاغی وادبی دریافت وبا عمل به رهنمودهای این کتاب آسمانی وسیله ی تقرب وسعادت دنیا وآخرت فراهم شود. دراین مجموعه سعی شده اهدافی همچون؛ آشنایی با موضوع وفلسفه ی بیان آن درقرآن، بررسی دیدگاههای مفسران قرآن درمقوله تمثیلات قرآن و … دنبال شود.
اقسام تمثیل عبارتند از: رمزی، قصصی وطبیعی ومثل های قرآن یا ازمقوله تمثیل قصصی است یا تمثیل طبیعی وهرگزدرقرآن تمثیل رمزی که تأویل گران به آن گرایش دارند وجود ندارد ودرتقسیمی دیگرمثل های قرآن به صریح وکامن تقسیم می شوند که معادل فارسی آن آشکاروپنهان می باشد فلسفه وحکمت مثل ازنگاه وحی: 1- تذکروتفکر2-زمینه سازهدایت وضلالت بیان شده است.
شماری ازویژگی های تمثیلات قرآنی ازجمله :1- جامعیت وگستردگی 2- سهولت وقابل فهم بودن 3- استفاده ازمظاهروپدیده هایی طبیعی و… می باشد که افکارمحدود بشری به تمام جوانب وذخایربی مانند آن دسترسی ندارد لیکن درحد امکان به برخی ازجنبه های ویژگی های تمثیلات قرآنی اشاره شده تا همگان خوشه هایی ازاین خرمن پرباربرگرفته ودرحد توان به فرامین آن جامه ی عمل بپوشانیم.
تقسیم بندی مثل های قرآن به اعتقادی واخلاقی واجتماعی مطلق نمی باشد وجهت دسترسی آسان چنین تقسیم بندی صورت گرفته است.
مواردی ازآثارسازنده تمثیل :1- حسی نمودن مسائل عقلی 2- تأثیرگذاری برمخاطب 3- ایجاد تنوع وانبساط خاطرو… می باشد.
نتیجه اینکه، قرآن وسیله ی تذکروهدایت است برای کسانی که طالب آن باشند لذا دست اندرکاران جامعه باید درپیشبرد ترویج فرهنگ قرآنی درجامعه اقدامات بیشتری را انجام دهند.
واژگان کلیدی: تمثیل- تشبیه- مثل- مثلهای اعتقادی- مثلهای اخلاقی- مثلهای اجتماعی.