فرهنگ عاشورا از دیر باز به دلیل ارزش واهمیت آن همیشه مورد توجه دوست ودشمن بوده است. در طول تاریخ ظالمان و مستکبران همیشه به دلیل ماهیت ظلم ستیزی عاشورا با آن مخالف بوده اند. ارزش معنوی و انسان ساز و اصلاح گر عاشورا موجب گردیده است که آسیب های زیادی از دوست و دشمن به آن وارد شود. عاشورا دارای بعد شکلی و بعد ماهیتی است.
این آسیب ها هم جنبه ماهیتی و محتوایی حادثه عاشورا را و هم جنبه شکلی آن را مورد هجوم قرار داده است. جنبه عاطفی و تراژدیک حادثه عاشورا به بعد ملکوتی ، عاشقانه و عقلانی آن غلبه پیدا کرده است. در شرایط امروز دسیسه دشمنان هم برای تغییر مفاهیم و ماهیت ارزش های متعالی مثل عاشورا بیشتر شده است.
البته این دسیسه ها برای بد معرفی کردن چهره دین سابقه طولانی دارد. در زمان اتحاد جماهیر شوروی در مناطق شیعه نشین دستور داده بودند مساجد تعطیل شده و مردم نماز جماعت برگزار نکنند و عزاداری ممنوع بود ولی قمه زنی که یک امر خرافی بود و چهره نورانی مکتب شیعه را مخدوش می کرد ،آزاد بود. دلیلش هم این بود که کمونیست ها آن عمل خرافی را بهترین راه دین گریزی می دانستند. البته در کنار دسیسه های دشمنان افراد جاهل که مغزشان تعطیل است در ترویج و گسترش این خرافه ها وآسیب هانقش زیادی داشته اند.
البته علمای دین به تناسب توان خود و زمینه های پذیرش با این عوامل خرافات مبارزات مستمری داشته اند . اما بعد از انقلاب اسلامی هم دسیسه هابیشتر شده وهم مبارزات بااین دسیسه ها و خرافات از طرف علما و مراجع معظم و بویژه مقام معظم رهبری به شکل جدی تری برای زدودن چهره مذهب شیعه از خرافات صورت پذیرفته است.
الف ـ آسیب های محتوایی حادثه عاشورا
ترسیم ناقص و یک بعدی از سیمای معصومین توجه بیش از حد و صرف به جنبه قداست و ملکوتی بودن معصومین و تاکید بر این که علم غیب ولایت تکوینی دارند و درمقابل غفلت کردن از جنبه مادی و زمینی آنان و چشم پوشی از الگو بودن آنان در زندگی در واقع طرح یک جانبه سیمای معصومین است و برعکس همین مطلب هم وجود دارد و در هر دو صورت تصویری ناقص و یک بعدی از شخصیت معصومین است.
امام حسین (ع) انسانی با اهداف الهی و با عملکردی تکلیف گرایانه بوده است. لذا شخصیت کامل او امروز می تواند الگوی ما باشد. اما متاسفانه در بعضی مراسمات عزاداری ترسیمی ناقص و سطحی و یک بعدی از ایشان انجام می پذیرد. بطور مثال در برخی موارد حتی از بعد ملکوتی و مناقب معنوی امام حسین (ع) و یارانش چشم پوشی می شود و در عوض به توصیف چشم و ابروی آنها پرداخته می شود.این یک نوع تصویرپردازی مبتذل ، سطحی و عوامانه منحرف از عاشورا است.
مقام معظم رهبری در این خصوص می فرمایند: «چیز دیگری که بنده در بعضی از خوانندگان جلسات مداحی اطلاع پیدا کردم استفاده از مدح ها و تمجیدهای بی معناست که گاهی هم مضر است. فرض کنید راجع به حضرت ابوالفضل (ع) صحبت می شود. بنا کنند از چشم و ابروی آن بزرگوار تعریف کردن مثلا قربون چشمت بشم. مگر چشم قشنگ در دنیا کم است؟ مگر ارزش ابوالفضل (ع) به چشمهایش بوده! اصلا شما اگر اباالفضل را دیده اید و می دانید چشمش چگونه بوده؟ اینها سطح معارف دینی ما را پایین می آورد. معارف شیعه در اوج اعتلاست.
معارف شیعی، معارفی است که یک فیلسوف در غرب پرورش یافته با مفاهیم غربی و بزرگ شده آشنا با معارف فلسفی غرب مثل هانری کربن را می آورد دو زانو جلو علامه طباطبایی می نشاند او را خاضع می کند و می شود مروج شیعه و معارف آن در اروپا. معارف شیعه را باید در همه سطوح عرضه کرد. از سطوح ذهن متوسط وعامی بگیرید تا سطوح بالاترین فیلسوف ها، با این معارف نباید شوخی کنیم» (1)
1. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مداحان و ذاکرین اهل بیت (ع) 5/5/84