آسیب های شکلی مراسم عزاداری

1ـ رواج سبک ها و اشعار غنایی، مبتذل، تقلیدی
در بعضی مراسمات عزاداری استفاده از موسیقی ها ی لهوی و حرام رواج پیدا کرده است. ادبیات غنایی در تاریخ ادبیات ما تاریخی طولانی است بویژه آن که این نوع ادبیات در پیوند با ادبیات عرفانی، معنایی دگرگون با همان الفاظ یافته است. امروزه به نظر می آید که رویکرد غالب جامعه و مداحان به اشعار حماسی بیشتر به سوی این شعر است. در دوره جدید شعر محوریت و جایگاه حاکم پیشین خود را در مداحی ها از دست داده و به عنصری حاشیه ای تبدیل گشته است. از ا ین جهت دانش توده مداحان درباره ادبیات و شعر چندان مناسب نیست.
امروز شاهد گسترش ادبیات غنایی هستیم و می بینیم کلمات و الفاظی همانند عشق، عاشقی، عاشقتم. می و مستی و دیگر کلمات در این ردیف وارد ادبیات مداحی شده و تکرار می شود. البته این مساله به خودی خود چیز منفی نیست ولی کاربرد مبتذل آن قابل قبول نمی باشد.
برخی مداحان ترانه های طاغوتی و یا لس آنجلسی را گوش می دهند و با همان آهنگ محتوا را عوض می کنند که قطعاً چنین کاری خلاف موازین اسلامی است. در بعضی از عزاداری ها به جای نوحه خوانی فقط آهنگ نواخته می شود و زنجیر می زنند که موجب وهن عزاداری می شود.
در مراسم عزاداری از هر آهنگی و از هر تعبیری نمی توان استفاده کرد. شأن عزاداری امام حسین (ع) بالاتر از این است که با این آهنگ ها و تعابیر سبک مخلوط شود. مقام معظم رهبری به مداحان تاکید می فرمایند که هر آهنگی به درد مجالس عزاداری نمی خورد.«نکته سوم، هنر تفهیم است. هر آهنگ و آوازی به درد شما نمی خورد. آهنگ و آواز خاصی به درد شما می خورد آن هم با شیوه بیان خاص مداحی، اگر کار مهم نبود من در بیان این جزییات معطل نمی شدم. اما کار خیلی مهم است. اگر این کار، خوب انجام بگیرد که بحمدا… ما در طول سال های متمادی بسیاری از برادران را دیدیم که این کار را خوب هم انجام می دادند و می دهند. نقش فوق العاده موثر ووالایی در پیشرفت فکری و اعتقادی واسلامی جامعه ما خواهد داشت» (1)
مقام معظم رهبری مداحان را از بکارگیری آهنگ های نامناسب ، سبک و تقلیدی از خوانندگان مبتذل پرهیز می دهند .
«نکته آخر هم آهنگ است. من شنیده ام در مواردی از آهنگ های نامناسب استفاده می شود . مثلا فلان خواننده طاغوتی یا غیر طاغوتی شعر عشقی چرندی را با آهنگی خوانده، حالا ما بیاییم در مجلس امام حسین (ع) و برای عشاق امام حسین (ع) آیات والای معرفت را در این آهنگ بریزیم و بنا کنیم آن را خواندن، این خیلی بد است. خودتان آهنگ بسازید. این همه ذوق و این همه هنر وجود دارد. یقیناً در جمع علاقه مندان به این جریان کسانی هستند که می توانند آهنگ های خوب مخصوص مداحی بسازند. آهنگ عزا، آهنگ شادی» (2)
مقام معظم رهبری مداحان را از تقلید موسیقی غربی بازداشته و بر نوآوری در عرصه موسیقی اصیل ایرانی تاکید می نمایند:«مادرقدیم از زبان موسیقیدان های معروف شنیده بودیم که می گفتند موسیقی اصیل ایرانی را نوحه خوان ها و شیعه خوان ها حفظ کرده اند.
موافق خوان ، مخالف خوان، علی اکبر خوان، قاسم خوان، هر کدام یک دستگاهی را به اینها می دادند که باید در آن دستگاه بخوانند. این موجب شد که موسیقی نانوشته ایرانی که نه نت داشت نه نوشته داشت و نه چیز دیگری داشت بتواند برسد به دست کسانی که اینها را با نت و شیوه های جدید بتوانند ثبت و ضبط کنند. حالا جوان امروز چه خواننده رادیو و تلویزیون که متاسفانه آنجا از این جهت وضع خوبی ندارد چه خواننده جلسه مداحی، ناگهان بیاید آهنگ های اروپایی را آن هم به شکل غلط و با بلد بنا کند به خواندن سبک هایی که فرض کنید حالا فلان خواننده غربی یا مقلد غرب آن غربی یک وقتی خوانده ما این را از او یاد بگیریم و بنا کنیم خواندن که قبل از انقلاب هم متاسفانه همین کارها را کردند.
موسیقی اصیل ایرانی را که می توانست نوع حلال هم داشته باشد. البته همان موسیقی اصیل یک نوعش هم حرام است. فرقی بین ایرانی و غیر ایرانی نیست. همان را هم ضایع کردند. البته بعد از انقلاب بهتر شد. اما حالا مثلا مداح یا خواننده ما بیاید در رادیو و تلویزیون به تقلید آن هم غلط آهنگ غربی یا آهنگ لهو را در مجلس ایمان و در مجلس معنویت تکرار کند. این درست نیست. این غلط است، نوآوری، درست ، اما نه اینجور این مربوط به آهنگ است. البته صدای خوب را می توان با آهنگ بد خراب کرد . صدای متوسط را می توان با آهنگ خوب آرایش داد و خود آهنگ یک مساله است». (3)
2 ـ اکتفا صرف به مداحی در عزاداری ها
اکتفا به مداحی و سینه زنی آسیب دیگر مجالس عزاداری است. مجالس عزاداری امام حسین برپا می شود تا معرفت ما نسبت به تاریخ اسلام و معارف اسلامی بیشتر بشود. باید در مجالس عزاداری شور را با شعور پیوند داد. مجلس عزاداری در طول تاریخ منشأ روشنگری و ره یابی به حقیقت بوده است. مقام معظم رهبری می فرمایند که عزاداری ها نباید فقط سینه زنی و زنجیر زنی باشد بلکه باید همراه با معارف اسلامی باشد.«نباید بگذارید منبر ده دقیقه یا بیست دقیقه ای شما از معارف خالی بماند. امسال دیدم بعضی از برادران مداح در ماه محرم و در دهه فاطمیه بحمدا…. این نکته را رعایت کرده بودند» (4)
مقام معظم رهبری به مداحان می فرمایند وقت مردم را بیهوده تلف نکنید:
«امروز خوشبختانه اقبال مردم به این حرفه و هنر چند پهلو و چند جانبه زیاد است. جوان ها در تهران و شهرستان ها به جلسات مداحی علاقه و توجه دارند. این مسوولیت شما آقایان مداح را مضاعف می کند.
مبادا پانصد هزار نفر، هزار نفر ، گاهی ده هزار نفر در جلسه ای جمع شوند و یک ساعت برای آنها نغمه سرایی بشود اما چیزی به آنها داده نشود. شما در این یک ساعت می توانید چیزهای زیادی را به شعر خوب منتقل کنید. البته شعر خوب همانطور که گفتیم تنها شعری نیست که معانی خوبی دارد. بلکه باید شعر هنرمندانه باشد و الفاظ خوب و کلمات مناسب هم در آن به کار رفته باشد»(5)

1. بیانات مقامات معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان 17/10/69
2. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان 5/5/84
3. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان 14/4/86
4. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان 5/5/84
5. بیانات مقام معظم رهبری در دیدار جمعی از مداحان 18/6/80

  • نظر از: رحیمی
    1393/08/03 @ 09:23:09 ب.ظ

    رحیمی [عضو] 

    صلی الله علیک یا اباعبدالله الحسین
    صلی الله علی الباکین علی الحسین
    و سلام بر شما عزادار ارباب بی کفن

    اگر چه مثل محّرم نمی شوم هرگز
    جدا ز روضه و ماتم نمی شوم هرگز
    مرا ببخش مرا چون که خوب می دانم
    که توبه کردم و آدم نمی شوم هرگز
    اسیر جاذبۀ حُسن یوسف یاسم
    که محو در گل مریم نمی شوم هرگز
    گناه کارم و حتی بدون اذن شما
    بدان نصیب جهنم نمی شوم هرگز
    به جان عشق قسم غیر چهارده معصوم
    به پای هیچ کسی خم نمی شوم هرگز
    قسم به قلب سپیدت سیاهپوش کسی
    بجز شهید محّرم نمی شوم هرگز
    نَمی فُرات بیاور چرا که من قانع
    به سلسبیل و به زمزم نمی شوم هرگز
    در انتهای غزل من دوباره می خواهم
    فقط برای تو باشم نمی شوم هرگز
    حمید رضا برقعه ای

  • نظر از: صداقت...!
    1393/08/03 @ 11:05:35 ق.ظ

    صداقت...! [عضو] 

    سلام گرامی!
    احسنت. انتخاب زیبا مفید و به جایی بود.
    با تشکر از تلاش شما
    بقیه مطالب جاری هم زیبا و آموزنده بود مخصوصا کنتور شمارش گناه!(سرپوش روی گناهان) و دیروز امروز فردا
    موفق باشید
    در پناه حق

نظر دهید

آدرس پست الکترونیک شما در این سایت آشکار نخواهد شد.

URL شما نمایش داده خواهد شد.
بدعالی

درخواست بد!

پارامتر های درخواست شما نامعتبر است.

اگر این خطایی که شما دریافت کردید به وسیله کلیک کردن روی یک لینک در کنار این سایت به وجود آمده، لطفا آن را به عنوان یک لینک بد به مدیر گزارش نمایید.

برگشت به صفحه اول

Enable debugging to get additional information about this error.